سنگ کلیه و چگونگی آن در بدن انسان
سنگ کلیه، یکی از شایع‌ترین مشکلات کلیوی است که در لیست بیماری‌های کلیوی جای دارد. این مشکل به نام نفرولیتیازیس هم شناخته می‌شود و به وجود رسوباتی از جنس مواد معدنی و نمکی در کلیه‌ها مرتبط است. بیشترین جنس که تشکیل می‌شوند، اگزالات کلسیم هستند. این سنگ‌ها دارای ساختاری تیز و کریستالی هستند و گاهی به اندازه‌ی یک توپ گلف رشد می‌کنند.
از علائم شایع این بیماری می‌توان به خون در ادرار (هماچوری) و درد شدید در مناطق شکم، پهلو یا کشاله‌ی ران اشاره کرد. مهمترین عامل مرتبط با بروز سنگ کلیه، جنسیت فرد است؛ زیرا مردان بیشتر از زنان به این مشکل عرضه می‌شوند. عمدتاً افرادی که سنگ کلیه تجربه می‌کنند، در بازه‌ی سنی ۳۰ تا ۵۰ سالگی قرار دارند.
متأسفانه، در چند دهه‌ی گذشته، درصد مبتلایان به سنگ‌های کلیه در ایالات متحده‌ی آمریکا رو به افزایش بوده است. این افزایش احتمالاً به عواملی مانند افزایش چاقی در جامعه مرتبط است. به همین دلیل، توجه به نظام غذایی سالم و نمی‌توانستن به وزن اضافی اهمیت داده و پیشگیری از بروز این بیماری را تسهیل می‌کند.
تشخیص سنگ کلیه چگونه انجام می شود؟
تشخیص این بیماری با بررسی علائم ذکرشده توسط بیمار و با رد سایر علل احتمالی ایجادکننده‌ی دردهای شکمی و درد پهلو، میسر می‌شود. چندین آزمایش مختلف می‌تواند وجودش را تایید کند.
۱. آزمایش خون
یکی از پنل‌های آزمایش خون به نام آزمایش عملکرد کلیه می‌تواند افزایش میزان کلسیم یا اسیداوریک در خون را نشان‌می‌دهد. نتایج آزمایش خون در نظارت بر سلامت کلیه‌ها و سایر بیماری‌های پزشکی کمک‌می‌کند.
۲. آزمایش ادرار
آزمایش ادرار جمع‌آوری شده طی ۲۴ ساعت، افزایش دفع مواد معدنی سنگین و مواد سنگ‌ساز را اندازه‌گیری می‌کند. گاهی لازم است دو مجموعه ادرار ۲۴ ساعته را در طی دو روز برای این آزمایش جمع‌آوری کنید. آزمایش ادرار، وجود خون در ادرار و عفونت‌های دستگاه ادراری را نیز مشخص می‌کند.
جواب آزمایش ادرار سنگ کلیه
آزمایش ادرار می‌تواند با تشخیص وجود برخی مواد در ادرار مانند کلسیم، اگزالات و اسیداوریک به تشخیص سنگ کلیه کمک‌کند. این آزمایش همچنین می‌تواند به شناسایی هرگونه عفونت دستگاه ادراری که ممکن است در ایجاد سنگ کلیه نقش داشته‌باشد، کمک‌کند.
۳. آزمایشات تصویربرداری
در بسیاری از بیمارانی که به اورژانس مراجعه‌می‌کنند، سی‌تی‌اسکن بدون کنتراست انجام‌می‌شود. این کار به‌سرعت انجام‌می‌شود و به رد علل دیگر بروز درد پهلو یا شکم کمک‌می‌کند.
سی‌تی‌اسکن وضعیت حالب، مثانه و کلیه‌ها را مشخص می‌کند، وجود سنگ را تایید می‌کند، اندازه و محل دقیق آن، وجود انسداد و وضعیت سایر ارگان‌ها از جمله آئورت و لوزالمعده را نیز مشخص می‌کند.
اما سی‌تی‌اسکن بیماران را در معرض پرتو قرار می‌دهد، به‌همین دلیل سونوگرافی و عکس ساده‌ی شکمی با اشعه‌ی X به عنوان روش‌های تصویربرداری ارجح در تشخیص سنگ کلیه استفاده‌می‌شوند. در خانم‌های باردار و کسانی که باید از قرار گرفتن در معرض اشعه پرهیز کنند، سونوگرافی روش مناسب برای تشخیص سنگ کلیه است.
۴. سونوگرافی برای تشخیص سنگ کلیه
معمولا برای تشخیص سنگ کلیه از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی استفاده‌می‌شود. در سونوگرافی مشخص می‌شود، علت این درد سنگ است یا نه. ممکن است پزشک برای بررسی رشد سنگ آزمایش سونوگرافی را در زمان‌های مختلف تکرار کند. معمولا افرادی که دچار درد کلیه، خون در ادرار یا علائم عفونت می‌شوند، باید این آزمایش را انجام‌دهند.
۵. پیلوگرام یا اوروگرافی داخل وریدی (IVP)
طی این روش تصویربرداری، رنگ مخصوصی به داخل ورید بازویی تزریق می‌شود. این رنگ از طریق کلیه‌ها و مثانه دفع می‌شود. سپس عکس اشعه‌ی X یا سی‌تی‌اسکن، محل سنگ در مجاری ادراری را مشخص می‌کند.
علم نوین نانو با استفاده از فن آوری های رایانه به افزایش دانستنیهای روز کمک کرده است.