صنایع چوب در ایران
صنایع چوب در واقع بخشی از محصولات صنعتی تبدیل شده است.
به همین دلیل اکثر ما هنگام خرید برای خانه، اداره و … اول به دنبال محصولات چوبی می گردیم. بدون شک شما هم شیفته زیبایی چوب طبیعی هستید. مهم نیست علاقمند به سبک مدرن هستید یا کلاسیک، وسایل چوبی قطعا با فضای موردنظرتان همخوانی دارد. این تقاضای زیاد باعث شده تا صنایع چوب اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. علم نوین نانو با استفاده از فن آوری های رایانه به افزایش دانستنیهای روز کمک کرده است.
تاریخچه صنعت چوب در ایران باستان
صنایع چوب در ایران به زمان‌های قدیمی تر از هزاران سال قبل از میلاد و دوره‌های ایران عصر حجر و ایران باستان بازمی‌گردد. چوب به عنوان متریال اصلی و پایه‌ای در آن دوران مورد استفاده قرار می‌گرفت. به طور خلاصه، کاربردهای چوب در زمان‌های قدیمی عبارتند از:
- در دوران هخامنشیان، ارابه‌های جنگی به عنوان ابزاری مهم در حملات به ساردیس، پایتخت پادشاهی لیدیا، استفاده می‌شدند. این ارابه‌ها از برج‌های چوبی ساخته شده بودند و سربازان ایرانی در این برج‌ها قرار می‌گرفتند و عملیات تیراندازی و پرتاب نیزه را انجام می‌دادند.
- در دوره اشکانیان، علاوه بر ابزارها و سلاح‌های جنگی، استفاده گسترده‌ای از چوب در معماری و ساخت و ساز مشاهده می‌شد.
- در دوره ساسانیان، علاوه بر سلاح‌ها، سپرهای چوبی نیز در جنگ استفاده می‌شد و پیاده‌نظام لشگر مجهز به سپرهای محکم چوبی بودند. همچنین، استفاده از منجنیق‌های چوبی در این زمان رایج بود. ساسانیان از چوب به عنوان کلاف برای ساخت دیوارها نیز استفاده می‌کردند. در این دوره، تولید سازهای چوبی مانند بربط نیز بسیار رایج و متداول بوده و می‌توان آن را به عنوان آغازگر تولید حرفه‌ای سازهای چوبی در نظر گرفت.
وضعیت بازار جهانی ام‌دی‌اف
کارخانه‌های تولید تخته فیبر عایق در انگلستان (سال 1898) و تولید ام‌دی‌اف در نیویورک (سال 1965) به ترتیب به عنوان نخستین کارخانه‌های تولید این محصولات شناخته شدند. در سطح جهان، چین با حجم تولید 6.55 میلیون مترمکعب، بزرگترین تولیدکننده ام‌دی‌اف است و همچنین با 5.2 میلیون مترمکعب، بزرگترین صادرکننده این محصول محسوب می‌شود.
قاره اروپا با 51% سهم، بیشترین حجم صادرات ام‌دی‌اف را در سطح جهان دارد و در بخش واردات نیز با سهم 41.4%، رتبه اول را به خود اختصاص داده است. آمریکا با حجم واردات 3.2 میلیون مترمکعب، در میان واردکنندگان ام‌دی‌اف رتبه اول را داراست و ایران در این رتبه‌بندی در جایگاه دوم قرار دارد.
ارزش بازار جهانی ام‌دی‌اف در سال 2020، به میزان 105 میلیارد دلار بوده است. با توجه به پیش‌بینی رشد 20% تقاضا در صنعت مبلمان به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده این محصول تا سال 2026 و بررسی روند تقاضای سایر صنایع مصرف‌کننده، پیش‌بینی می‌شود که ارزش بازار جهانی ام‌دی‌اف تا سال 2026 با رشد سالانه بیش از 4% به 135 میلیارد دلار افزایش یابد. در این بین، منطقه جنوبی آسیا بیشترین رشد را خواهد داشت، در حالی که مناطق شمالی آسیا و بخش آمریکای جنوبی رشد متوسطی خواهند داشت و مناطق آمریکای شمالی و آفریقا کمترین رشد را خواهند داشت.
وضعیت داخل کشور
ظرفیت تولید ام‌دی‌اف در ایران حدود 5.2 میلیون مترمکعب است. صنعت چوب و فرآورده‌های چوبی در کشور دارای حداقل صدهزار واحد صنعتی، صنفی و آموزشی است. صنایع چوب در توسعه صنعتی اشتغال محور کشور نقش مهمی دارد که 9% از اشتغال صنعتی کشور را تأمین می‌کند. مزیت‌های این صنعت شامل سرمایه‌بری کمتر، اشتغال‌زایی بیشتر نسبت به صنایع مشابه و توسعه قابل‌توجه در تمام مناطق جغرافیایی کشور است. با این حال، به دلیل مشکلات ناشی از کمبود آب، کمبود منابع جنگلی و مشکلات وارداتی ناشی از تحریم‌ها و کاهش منابع ارز، توسعه این صنعت محدود بوده و تاکنون تنها توانسته است بخشی از نیازهای داخلی را تأمین کند. تولید ام‌دی‌اف در کشور در سال‌های اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای داشته و از حجم واردات به حدودی کاسته شده است، اما هنوز بخش قابل‌توجهی از نیاز داخلی از طریق واردات تأمین می‌شود.